CMG, 2025’e damgasını vuran bilim ve teknoloji haberlerini belirledi

Çin Medya Grubu (CMG), 2025 yılının bilim ve teknoloji alanındaki en önemli 10 iç ve dış haberini belirledi.

Seçilen iç haberler şu şekilde sıralandı:

1. Çin; Beijing-Tianjin-Hebei bölgesi, Yangtze Nehri Deltası ve Guangdong-Hong Kong-Makao Büyük Körfez Bölgesi dahil olmak üzere uluslararası düzeyde üç bilimsel ve teknolojik inovasyon merkezi kurmayı ana hedef olarak belirledi.

2. Çin Devlet Konseyi, yapay zekânın geniş çaplı ticari uygulamalarının artırılmasına ilişkin bir belge yayımladı.

3. Çin, asteroit keşfi amacıyla geliştirdiği Tianwen-2 isimli uzay aracını 29 Mayıs’ta başarıyla uzaya gönderdi. Tianwen-2 görevi kapsamında, Güneş Sistemi’nin erken dönem oluşumuna ve asteroitlerin evrimine dair bilimsel veriler elde edilmesi hedefleniyor.

4. Çin’in yapay güneş olarak bilinen Experimental Advanced Superconducting Tokamak (EAST) füzyon reaktörü, 100 milyon santigrat dereceyi aşan sıcaklıktaki plazmayı bin saniye boyunca kararlı şekilde hapsederek nükleer füzyon çalışmalarında yeni bir dünya rekoruna imza attı.

5. Çin'in yapay zeka uygulaması DeepSeek, dünya çapında ilgi gördü.

6. Çin’in kuantum bilgisayarı Zuchongzhi-3, belirli problemleri dünyanın en güçlü süper bilgisayarından on katrilyon kat daha hızlı işleyebiliyor.

7. Çin’in elektromanyetik mancınıklarla donatılmış ilk uçak gemisi Fujian, 5 Kasım tarihinde hizmete girdi.

8. Çin’e ait Shenzhou-22 uzay aracı, acil durum fırlatması sırasında ilk kez tüm görev süresi boyunca tamamen otonom operasyonlar gerçekleştirdi.

9. Dünyanın ilk ultra büyük ölçekli ve yüksek hassasiyetli nötrino gözlemevi olan Jiangmen Yeraltı Nötrino Gözlemevi (JUNO), Çin’de veri toplamaya resmen başladı.

10. 2025 yılında, Çin’in insansı robot sektörü dünya çapında ilgi gördü.

Seçilen dış haberler ise şu şekilde sıralandı:

1. 2025 yılında yenilenebilir enerji, dünya çapında birçok sektörde geleneksel enerji kaynaklarını geride bıraktı. Çin; dünyadaki güneş pillerinin yüzde 80’inden fazlasını, rüzgar türbinlerinin ve lityum pillerin yüzde 70'’ini üreterek yenilenebilir enerji üretimi ve ilgili teknolojilerde lider konuma yükseldi.

2. Bilim insanları, bir memelinin beynindeki sinir hücrelerinin bugüne kadarki en ayrıntılı haritasını çıkardı.

3. Avrupa’da gerçekleştirilen BASE adlı deneyde; elektromanyetik tuzaklarla çevresel etkilerden izole edilen antiprotonların kuantum salınımları 50 saniye boyunca gözlemlendi.

4. Uluslararası bir araştırma ekibi, yapay zeka tabanlı simüle edilmiş bir hücre modeli geliştirdi.

5. Çin Bilimler Akademisi (CAS), Çin’in Hefei kentinde nükleer füzyon alanında "yanan plazma" uluslararası bilim programını hayata geçirdi.

6. Dünyaca ünlü fizikçi Stephen Hawking'in kara deliklerle ilgili teoremi gözlemlerle kanıtlandı. Teorem, iki uzak kara deliğin birleşmesinden kaynaklanan uzay-zamandaki dalgalanmaları inceleyen bilim insanları tarafından doğrulandı.

7. Dünyanın ölçeklenebilir ilk kuantum bilgisayarı geliştirildi.

8. Birçok ülkeden doktor ve bilim insanlarının oluşturduğu bir ekip, retina altına yerleştirilen bir mikro işlemci geliştirdi. Bu teknoloji, görme engellilerin tekrar görmesini mümkün kıldı.

9. Uluslararası bir gökbilimci ekibi, insanlık tarihinde doğrudan tespit edilen en büyük kara delik birleşmesini gözlemledi.

10. Dünya Mühendislik Örgütleri Federasyonu, 2025 Shanghai Deklarasyonu’nu yayımladı. Mühendislik uzmanları; benzeri görülmemiş bir hız, ölçek ve derinlikte işbirliği yoluyla 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi, Paris Anlaşması, Gelecek Paktı ve Küresel Dijital Anlaşma'nın uygulanmasının hızlandırılmasını önerdi.

  Hibya Haber Ajansı